woensdag 4 maart 2009

Berend Botje

Wie was dat ook al weer?
Ken je het liedje nog? Ffies een stukje wikipedia:

Berend Botje ging uit varen
Met zijn scheepje naar Zuidlaren
De weg was recht, de weg was krom
Nooit kwam Berend Botje weerom

Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven
Waar is Berend Botje gebleven?
Hij is niet hier, hij is niet daar
Hij is naar Amerika.

Er doen verschillende verhalen de ronde over de persoon die model heeft gestaan voor Berend Botje:

* De edelman Lodewijk van Heiden (1773-1850) telg uit de familie Van Heiden Reinestein, die de havezate Laarwoud te Zuidlaren bewoonde, en de enige Nederlandse zeeheld afkomstig uit Drenthe. Hij bracht lange tijd door in dienst van de Russische tsaar. In 1827 versloeg hij, als een van de geallieerde "drie admiraals", de Ottomaans-Egyptische vloot in de Slag bij Navarino (de laatste grote zeeslag met houten zeilschepen) welke het einde van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog inluidde. De Grieken noemden hem als bevrijder liefkozend bébé (vader), wat mogelijk verbasterd werd tot Berend Botje. In 1832 keerde hij als held in Zuidlaren terug, kon daar niet aarden, vertrok naar Amerika en daarna naar Letland en kwam nooit weer terug.
* Een boertje uit Borger, die lang geleden met zijn scheepje over de Hunze naar Zuidlaren voer. Hij kwam op de Zuidlaardermarkt terecht en ging nooit weerom.
* Een schipper uit Gasselternijveen die een buitenechtelijke relatie in Zuidlaren onderhield. De weg van Gasselternijveen naar Zuidlaren liep via een kanaal en daarna via de Hunze ("De weg was recht, de weg was krom"). De naam Botje heeft betrekking op 's mans geslachtsdeel. Nadat hij deze bijnaam had verworven klinkt het aannemelijk dat hij naar Amerika is vertrokken.
* Bommen Berend, de bijnaam van de bisschop van Münster, die in 1672 de stad Groningen met bommen bestookte.
* Berend Drenth (bijnaam Berend Botje), een rijke reder uit Groningen die zijn wrakke schepen de Oostzee opstuurde om later, als de schepen waren vergaan, het verzekeringsgeld op te strijken. Niet deze Berend Drenth, maar de bemanning kwam nooit weerom.
* Berend Botje kan ook het wad zijn opgegaan om als visser "bot" te vangen.
* Volgens The Genealogie of the Family Botje (M.J.Botje 1997) bestond er inderdaad een Berend Botje. Hij werd geboren (Vlaardingen, 1912) als Berend Rosenboom en veranderde zijn naam naar Berend Botje toen hij samen met zijn broer in 1940 via Cuba naar de Verenigde Staten emigreerde. De opgegeven reden was dat de naam Rosenboom veelal verkeerd gespeld werd. De naam Rosenboom was een naam die deed denken aan een Joodse achternaam, in WOII hebben zij daarom hun naam veranderd in de naam van hun moeder. De naam Botje nam hij van zijn moeder Elisabeth Johanna Botje (Geb. 1873). Vraag is natuurlijk of dat betekent dat het liedje niet zo oud is (zeer onwaarschijnlijk), of hij van het bestaan van het liedje afwist toen hij zijn naam veranderde (zeer waarschijnlijk) en natuurlijk waarom hij dacht dat de naam Botje minder vaak verkeerd gespeld zou worden dan Rosenboom (waarschijnlijk niet).

Zo dat was 'm weer voor deze keer!

Geen opmerkingen: